Śmierć wyspy

dokumentalny, Polska, 2023 r.

Amatorski dokument przybliżający historię Bielska, miasta wielu kultur i narodów.

Pod koniec lat 30. blisko 50 proc. mieszkańców Bielska (do 1 stycznia 1951 roku Bielsko i Biała to były dwa oddzielne miasta) deklarowało narodowość niemiecką, mówiono nawet, że to najbardziej niemieckie miasto w polskiej części Śląska. Bielsko nazywane bywało niemiecką wyspą językową. Niemcy mieszkali tutaj od setek lat. Obok nich liczną grupę stanowiła społeczność żydowska, w 1939 roku liczba żydowskich mieszkańców miasta przekroczyła 5 tys. osób. Trzecią duża grupą byli Polacy. Pokolenie przedwojennych mieszkańców Bielska i Białej odchodzi, żyją już tylko nieliczne osoby, to ostatnia chwila, by udokumentować ich wspomnienia wielokulturowego miasta. Dokumentalny film powstał dzięki grupie pasjonatów z BielskaBiałej zainteresowanych historią miasta. Dwukrotnie odwiedzili z kamerą Niemców zmuszonych po zakończeniu II wojny światowej do wyjazdu z miasta, rozmawiali także z przedstawicielami społeczności żydowskiej oraz Polakami. Całość opatrzona jest komentarzami dobrze znanych w mieście postaci Jacka Proszyka oraz Jacka Kachla.

reż. Dariusz Tomalak