Śmierć wyspy Na zdjęciu plakat filmu
Film

Śmierć wyspy

  •  Vodylla
  •  Wstęp: wg cennika

Od 7 sierpnia na platformie streamingowej Vodylla należącej do bielskiej firmy RDF Entertainment można oglądać dokument historyczny pt. Śmierć wyspy. Bielitz-bialaer Sprachinsel w reżyserii Dariusza Tomalaka. Film, pokazany po raz pierwszy kilka miesięcy temu w bielskim kinie Helios, trafił w społeczne oczekiwania. Od teraz wszyscy, którym nie udało się obejrzeć filmu w kinie, mogą go znaleźć na Vodylli.

dokumentalny, Polska, 2023 r.

Amatorski dokument przybliżający historię Bielska, miasta wielu kultur i narodów.

Pod koniec lat 30. blisko 50 proc. mieszkańców Bielska (do 1 stycznia 1951 roku Bielsko i Biała to były dwa oddzielne miasta) deklarowało narodowość niemiecką, mówiono nawet, że to najbardziej niemieckie miasto w polskiej części Śląska. Bielsko nazywane bywało niemiecką wyspą językową. Niemcy mieszkali tutaj od setek lat. Obok nich liczną grupę stanowiła społeczność żydowska, w 1939 roku liczba żydowskich mieszkańców miasta przekroczyła 5 tys. osób. Trzecią duża grupą byli Polacy. Pokolenie przedwojennych mieszkańców Bielska i Białej odchodzi, żyją już tylko nieliczne osoby, to ostatnia chwila, by udokumentować ich wspomnienia wielokulturowego miasta. Dokumentalny film powstał dzięki grupie pasjonatów z BielskaBiałej zainteresowanych historią miasta. Dwukrotnie odwiedzili z kamerą Niemców zmuszonych po zakończeniu II wojny światowej do wyjazdu z miasta, rozmawiali także z przedstawicielami społeczności żydowskiej oraz Polakami. Całość opatrzona jest komentarzami dobrze znanych w mieście postaci Jacka Proszyka oraz Jacka Kachla.

reż. Dariusz Tomalak

Przypomnijmy, że premiera filmu dokumentalnego Śmierć wyspy odbyła się 5 kwietnia w bielskim Heliosie. Ponieważ bilety na premierowy pokaz zostały błyskawicznie wyprzedane, udostępniono na równoległą projekcję drugą salę, a w końcu kilka kolejnych. W związku z oczekiwaniami widzów trzeba było też wprowadzić film do kinowego repertuaru. 

Dokument o historii Bielska-Białej kręcony był przez 10 lat przez grupę filmowców – amatorów z ich własnych środków. Śmierć wyspy - ustami ostatnich świadków polskiego, żydowskiego i niemieckiego pochodzenia – przypomina wielokulturowe Bielsko i Białą, których istnieniu położyła kres II wojna światowa. Niemcy w imię ideologii faszystowskiej pozbywali się wówczas z miasta Żydów i Polaków. Po przegranej wojnie sami musieli uciekać, a na ich miejsce przybyli ludzie z Kresów. Tym samym nastąpiła śmierć wyspy, przerwana została ciągłość historii dwumiasta i zaczęła się tworzyć jego nowa tożsamość.  


W dokumencie jako świadkowie historii występują: Konrad Korzeniowski, Stanisław Noworyta, Gabriela Haratyk, Michał Kraszkiewicz, Janina Goldman oraz Anna Schliete, Erwin Ścieszka, Walhter Kahlstner, Inka Deutch, Georg Jenkner i Peter Baucher. Ich wspomnienia, różne doświadczenia i punkty widzenia uzupełniają archiwalne zdjęcia i filmy oraz komentarze bielskich historyków Jacka Proszyka i Jacka Kachela. Całość budzi wiele emocji, zmienia perspektywę, skłania do rozmowy i – na co liczą twórcy – da początek działaniom przywracającym miastu pamięć.
- Jestem bielszczaninem, RDF Entertainment ma siedzibę w Bielsku-Białej, a więc filmu dokumentalnego o moim mieście nie mogło zabraknąć na vodylla.pl. Wiedziałem o tym od chwili, kiedy zobaczyłem Śmierć wyspy – mówi prezes zarządu firmy Przemysław Petryszyn. - Sądzę, że ta przerwana historia zainteresuje widzów z miast o podobnej przeszłości, jak Wrocław czy Opole, ale też zupełnie innej, jak choćby Warszawy. 
I dodaje: - Zapraszamy do współpracy z Vodyllą twórców filmów dokumentalnych z innych regionów Polski. Dokumenty o podobnym charakterze co Śmierć wyspy świetnie uzupełnią naszą ofertę filmów dokumentalnych od światowych dystrybutorów.

Śmierć wyspy. Bielitz-bialaer Sprachinsel
premiera: 2023 r.
scenariusz i reżyseria: Dariusz Tomalak
twórcy filmu: Krzysztof Bożek, Przemek Gazda, Ewa Furtak, Dawid Ślizak, Paweł Maciążek i Tomasz Słabaszewski. 

organizator
Vodylla
, 43-300 Bielsko-Biała strona internetowa: https://vodylla.pl/konto/strona-logowania?15053


Pełna Kultura
Bielski Magazyn Aktualności

ul. ks. Stanisława Stojałowskiego 32
I piętro, pokoje 103 i 105
43-300 Bielsko-Biała