Andrzej Paruzel / Ryszard Waśko: Ryby i krowy. Podejmij przyjaźń z naturą

Wystawa prezentuje postawy dwóch artystów – Andrzeja Paruzela oraz Ryszarda Waśki – którzy w swoich pracach artystycznych wyrażają sprzeciw wobec naruszania ładu natury.

Jako twórcy związani z niezależnym środowiskiem artystycznym lat 70. i 80. XX wieku współtworzyli ruch polskiej neoawangardy. Prace pokazywane w Galerii Bielskiej BWA są śladami ewolucji ich drogi twórczej, która obecnie skupiona jest wokół zagadnień takich jak ochrona przyrody, zagrożenia epoki antropocenu, czy etyka ekologiczna. Zdaniem artystów, planetarny kryzys środowiskowy wymaga podjęcia natychmiastowych, radykalnych działań.

Andrzej Paruzel, jako syn nestora wędkarstwa trociowego – Mariana Paruzela, sygnalizuje konieczność (r)ewolucji w rozumieniu roli wędkarza. Odtąd ma on pełnić służbę strażnika przyrody, porzucić praktykę okaleczania ryb na rzecz ich obserwacji. Na wystawie pokazywany jest film Andrzeja Paruzela „Lekcja przyrody” przedstawiający zarybianie pstrągiem potokowym rzeki Rygi na Pomorzu. Ponadto na wystawie prezentowane są zbiory artefaktów, które składają się na szczególny rodzaj intymnego dziennika z półwiecznych podróży autora po sztuce i kulturze.

Ryszard Waśko, jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiego konceptualizmu, który po okresie działań w obszarze nowych mediów w latach 70. XX w., będąc pionierem światowej awangardy filmu eksperymentalnego, wideo i fotografii, od 30 lat uprawia malarstwo. W prezentowanych na wystawie obrazach z cyklu „Rzeźnia” przeciwstawia się przemysłowej hodowli krów i nadmiernej konsumpcji mięsa. Realistyczne przedstawienia rzeźni zawierają też geometryczne elementy, nawiązujące do pierwszych realizacji artysty.

Na wystawie prezentowany jest również film Marii Waśko o Konstrukcji w Procesie zrealizowanej w Izraelu w 1995 roku, którą – podobnie jak siedem innych międzynarodowych manifestacji artystycznych – powołał do życia Ryszard Waśko. Pierwsza historyczna Konstrukcja w procesie, która odbyła się w Łodzi w 1981 roku, była współorganizowana przez Solidarność.

Eksponowane są także teksty autorów z przełomu lat 70. i 80., proponujących alternatywne działania społeczne w sztuce. Taka prezentacja nie jest przypadkowa, ponieważ Andrzej Paruzel i Ryszard Waśko uważają, że szczególnie teraz należy podejmować podobne, bezkompromisowe działania dla natury.

kurator: Andrzej Paruzel